امروزه با پیشرفت علم و صنعت ساختمان سازی و افزایش ساخت و ساز باید به فکر موارد ایمنی هر ساختمان باشیم؛ این مقاوم سازی میتواند در برابر اب و هوا بلایای طبیعی ماند زلزله، رعد و برق و طوفان و یا بر اثر خطاهای انسانی باشد.

ما در این مقاله تلاش میکنیم راهایی برای مقاوم کردن ساختمان در برابر آتش، موارد ایجاد آتش در ساختمان و راه های مقابله با آن ها را برسی کنیم.

چگونه ساختمان خود را در برابر حریق مقاوم کنیم؟

در دنیای امروز، با افزایش ساخت وساز و پیچیده تر شدن سازه‌ها، توجه به ایمنی ساختمان‌ها بیش از هر زمان دیگری اهمیت پیدا کرده است. حوادثی مانند آتش‌سوزی می‌توانند خسارات جبران ناپذیری به جان و مال انسان‌ها وارد کنند. بنابراین مقاوم‌سازی ساختمان در برابر حریق، یکی از مهم‌ترین اقدامات برای حفظ امنیت ساکنین و کاهش آسیب‌های احتمالی است.

در این مقاله به بررسی علل بروز آتش‌سوزی در ساختمان‌ها، راهکارهای افزایش مقاومت در برابر حریق، و همچنین تجهیزات ضروری برای ایمنی در برابر آتش می‌پردازیم.

دلایل رایج آتش‌سوزی در ساختمان‌ها

برای مقابله مؤثر با آتش‌سوزی، ابتدا باید عوامل بروز آن را شناخت. برخی از رایج‌ترین دلایل آتش‌سوزی در ساختمان‌ها عبارتند از:

• نقص در سیستم برق‌رسانی مانند سیم‌کشی غیراستاندارد یا اتصال کوتاه
• استفاده نادرست از وسایل گرمایشی مثل بخاری یا شومینه
• آشپزی بدون رعایت نکات ایمنی یا ترک کردن اجاق گاز روشن
• سیگار کشیدن در محیط‌های بسته یا کنار مواد اشتعال‌زا
• نبود سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق خودکار

مقاله چگونه آتش سوزی رخ میدهد را برای آشنایی بیشتر با آتش و مثلث آتش مطالعه فرمایید.

راهکارهایی برای مقاوم‌سازی ساختمان در برابر آتش

برای اینکه ساختمانی در برابر حریق مقاوم باشد، باید از چند جنبه مختلف ایمن‌سازی شود:

1. استفاده از مصالح نسوز و مقاوم در برابر حرارت

در مرحله طراحی و ساخت، استفاده از موادی مانند بتن مقاوم در برابر حرارت، گچ مقاوم، پشم سنگ، پاشش عایق های مقاوم در برابر حریق روی ستون‌ها و تیرها ضروری است.

2. تجهیز ساختمان به سیستم اعلام و اطفاء حریق

نصب حسگر دود، دتکتورهای حرارتی، سیستم‌های پاشش آب (اسپرینکلر)، و خاموش‌کننده‌های دستی (کپسول‌های آتش‌نشانی) از ابتدایی‌ترین و ضروری‌ترین اقدامات برای مهار آتش در مراحل اولیه است.

3. طراحی راه‌های خروج اضطراری

تمامی ساختمان ها برای گرفتن پایان کار باید قوانین مرکز راه و مسکن و شهرسازی و همچنین سازمان آتش نشانی کشور را رعایت کنند. یکی از این قوانین وجود راه پله فرار در ساختمان هست. راه پله فرار برای شرایط خاص مثل آتش سوزی، زلزله و… میباشد؛ به همین دلیل باید در دسترس تمامی ساکنین باشد.

4. نصب درب‌های ضد حریق

یکی از مهم‌ترین بخش‌های ایمنی، نصب درب‌های ضد حریق در ورودی راه‌ پله‌ فرار برای جلو گیری از انتقال حریق به طبقات دیگر و همچنین خروج اضطراری افراد است. این درب‌ها می‌توانند بین 60 تا 240 دقیقه از گسترش آتش جلوگیری کنند و جان ساکنین را نجات دهند. درب های مقاوم در برابر حریق به گونه ای طراحی و ساخته میشوند که با وارد کردن کمترین فشار دست به دستگیره آنتی پنیک درب باز شود، زمان در شرایط اضطراری بسیار مهم هست.

5. آموزش و فرهنگ سازی

آموزش ساکنین درباره نحوه برخورد با آتش‌سوزی، استفاده از کپسول‌های آتش‌نشانی و شناخت مسیرهای خروج می‌تواند در مواقع بحرانی جان ساز باشد. ایجاد مانور های آموزشی و شرکت در دوره کمک های اولیه برای آمادگی بیشتر افراد برای شرایط اضطراری و نحوه برخورد کردن با چنین شرایطی بسیار مفید است.

استانداردها و مقررات ایمنی در برابر حریق

در بسیاری از کشورها، از جمله ایران، استانداردهایی برای مقاوم‌سازی ساختمان در برابر حریق تدوین شده‌اند. اجرای این استانداردها، به ویژه در ساختمان‌های عمومی، مسکونی بلند مرتبه و بیمارستان‌ها الزامی است. برخی از مهم ترین استانداردها عبارتند از:

• مقررات ملی ساختمان (مبحث سوم – حفاظت ساختمان‌ها در برابر حریق)

• دستورالعمل‌های سازمان آتش‌نشانی

• استاندارد های مرکز راه، مسکن و شهرسازی

جمع بندی

ایمنی در برابر حریق مسئله‌ای نیست که بتوان آن را به تعویق انداخت یا نادیده گرفت. با استفاده از درب‌های ضد حریق، مصالح مقاوم، فوم های نسوز، پشم سنگ، سیستم‌های هشداردهنده و آموزش ساکنین، می‌توان به میزان زیادی از وقوع یا گسترش آتش‌سوزی جلوگیری کرد. پیشگیری، همیشه ارزان‌تر و مؤثرتر از درمان است؛ پس از امروز برای ایمن‌سازی ساختمان خود قدم بردارید.